Posts

Showing posts from February, 2020

हे माशासाठी

पानांतून उनमुन दुपार वाहणं बाकासमोर बाकापरी शांत बसून राहणं - कॉफीचा आवाज, वासाच्या नेतीचा अंमल चढत जाणं काचेमागे अखंड हालचाल - पांढरी, काळी, सळसळ मासोळी त्या वेगात एक मासा दिसला म्हणताच कलणारा हुकला म्हणताच हसणारा, फिरताना तो मनात उगाच लख्ख पल्ला उठणारा आवडणं म्हणजेच ओळखणं 'मागे कोण-पुढे काय' भान सुटणं... का सांडावा हा क्षण नि वेचाव्या काचा शब्दांच्या ?

Waking up

Image
Picture credit: Not me It's been quite awkward moving into my own skin Books, furniture, ivory combs; if I'd had, silver lockets... Couldn't get a thing along, not even a pillow Be greeted! sensations, pulsations, sweat blooms, seasonal dryness, blood mines and (more) oil (than I could guess!) Longing beats through the walls beats farther than time. Try not being a guest. You were here just when you came near. It's dark It smells raging good Is that what I am - a night wrapt in Queen's arms? There are ponds right yonder: lillian silhouettes and light, am I Aurora casting the world off a toy trunk? "Who are you?" "Who is she?" blows past this face, poises in the eyes sometimes. Where I am eyes are shells closed in oceanic recital.

'निनावी' नावाची कविता निनावी नसते

लिहिणं म्हणजे काय? विचारच कधी केला नाही. शब्दांखालून चालत रहावं पडतंच अंगावर काहीबाही, क्वचित अंगीसुद्धा लागतं. पुष्कळदा काहीच घडत नाही मग आपणच गुणगुणावं त्यांचं सद्गदलेपण नकळत वेचून घ्यावं नाहीतर कुंपणावरून उडारण्याची पायांत ताकद ठेवावी किंवा धरावं ध्यान, गुरुत्वाकर्षणात विलीन होईपर्यंत गल्लीतले कुत्रे लोचट फार कुत्री हवीय माझी की मी? कसं बरं कळावं? आपणही रस्त्यात उताणं लोळावं? 'रॉक्स अॅट द सी' - उललेली अंगं, ते सुजलेले रंग... विलक्षण! डोळ्यांनाच दिसावं सारं असा तिचा हट्ट नाही. चित्रांतून ती आपलीशी वाटते. समजण्याची गरज संपते. ''का मी मारावं, चावावं, कुस्करावं तुला? सोसायची इतकी कसली हौस?'' तो विचारतो. 'x' बद्दल सांगायला नको होतं. नसता घोळ याच्या डोक्यात. आईशी गाठ घालून देऊ? माझ्याहून जास्त ओळखते म्हणे मला ती तरी त्याला नाही आवडणार तिचं अर्थगच्च बोलणं तिच्या शबनमसारखं किंवा तिच्याचसारखं तटतटून आलेलं. काय माहित बाई लिहिणं म्हणजे काय! घास चिवडावे तसं स्वतःतलं चिवडत गेले नि भलतंच वाढून आलं समोर उठायची नाही की जेवायची नाही इ

आवाजाचं म्हणणं

मला मनापासून वाटतं की जसजसे आपण गाण्यात खोल शिरतो तसतसा गळ्यातून निघणारा आवाजच विश्व असतो. आवाजच सारी इंद्रियं होऊन जातात. ते पुरेसं असतं. सारंकाही ज्या शांततेत जन्म घेतं व लुप्त होतं त्या शांततेशी नातं जुळलं की.....जेव्हा आपण कसबी नव्हतो; आपल्यापाशी होतं केवळ शरीर, केवळ जाणीव - त्या आदिमतेपर्यंत जाणं.

एक फ्रेंच व्यक्तिचित्र

Image
  नव्या प्रदेशाचा शोध न घेता नव्या दृष्टीचा ध्यास घेणं, ही आविष्कारांच्या सागरातील खरी सफर ठरते.  ....या इथे, चालू क्षणातच सारी जादू असते.   - मार्सेल प्रूस्त   आपल्या अनुभवास येणाऱ्या अनंत संवेदना, मनावर उमटणारी दृष्यं, भवतालचा निसर्ग, वस्तूंशी होणारे दैनंदिन व्यवहार याची मेंदू कळत-नकळत नोंद घेत असतो. तरीही जाणीवेच्या पातळीवर मात्र आपण काही विशिष्ट आठवणीच घासूनपुसून लख्ख ठेवतो व अन्य गोष्टी अडगळीचं सामान असल्याप्रमाणे मनाच्या माळ्यावर टाकून देतो. वस्तू, वास्तू, नातेसंबंध, परिसर रोजच्या जगण्यचा भाग बनून गेले की त्यांचा आपल्याला कंटाळा येऊ लागतो. पण म्हणजे नक्की काय होतं? दैनंदिन आयुष्याचा वीट येतो ते त्यात जाणून घेण्यासारखं काही नवीन उरलेलं नसतं म्हणून, की वरकरणी अतिपरिचित वाटणाऱ्या गोष्टींतील छोट्यामोठ्या बदलांची, नाविन्याची ओढ आपल्याला नसते म्हणून? याउलट ज्या गोष्टी आपल्याला नवीन वाटतात, ज्यांचा उपभोग घेण्यासाठी आपण आतुर असतो त्यांत खरंच काही अपूर्व असतं का? हे प्रश्न आणि त्यांच्या उत्तराचा शोधच एकोणिसाव्या शतकातील सुविख्यात फ्रेंच लेखक मार्सेल प्रूस्त (Marcel Proust) याच्या

Man never meditates over his own place in nature

Man never meditates over his own place in nature. He either thinks himself a proprietor or, nowadays, an inherent threat. He is neither. His place in this world is a mystery. He is given a chance to live and die on earth but things shall function rather well in his absence. He is not 'necessary'. He never meditates = he never watches. He never considers what happens when he populates beyond what a space can take. Man is busy dreaming, establishing, expanding - for various noble or ignoble purposes. And his population swells, overflows. It happens gradually but under his nose. Empty spaces, woodlands, ponds are wiped out; vast unobstructed patches of sky shrink. They have no apparent value to survival so they must go. Tigers, panthers kill for food, so they must go. Monkeys must go and elephants, boars, bears, birds, lizards and snakes must go. Human commotion reigns, and everything must be twisted to its convenience. This is the first crack in our relationship with nature beca

On Technology

All invention will prove to be of some use. All invention is bound to address some need or the other. It is the inventor's task; the government, the financier, the manufacturer, the vendor, the costumer, each one for and as themselves - it is our responsibility to be aware, to ask whether every need has to be met. To consider carefully the effects technology may have on human potential, natural potential, on the interrelatedness of the world. One may say we understand things only in retrospect. I say we can understand things as and when we desire, envisage, research, invent, propagate, profiteer, consume, dispose. One must observe one's own life immersed in technology, examine it without fear, guilt, escape or self-pity. All destructive, foul, alienating, profit-based, power-giving, speed-giving, excessively comfort-giving, security-giving invention is either a result of ego, self-centred activity or an effort to resolve problems created by self-centredness. Such attem

Hell exists..

We've turned our lives into hell just so that we don't die. As death is considered unnatural, murder becomes increasingly normal.

At Sahyadri Study Centre

Image
There's a rose on my table. I thought it dead when I picked it up from the ground. I brought it to my room and put it on the bedside table. Next morning I realized it the rose was not dead, it was dying. How does a rose die? How does it say goodbye? Its green pedicel, which holds the petals together, enters a formal silence. Modest wrinkles appear on the petals which come off at the slightest touch. And a strange thing happens - the flower gets suffused with an upward intensification of colour. This particular flower was blush pink at the time I found it. Its companions, who can be seen swaying amongst the thorns, are blush pink still. As this fellow withers away, a lovely rouged pink sun seems to rise in each petal. The former blush pink fades into white and settles down at the bottom. Then the room is taken over by another surprise.   The fragrance of a rose thickens most dazzlingly as it nears its end. Overwhelmed, I go to the garden over to the rose beds an