J. KRISHNAMURTI: I want to immortalise the me. I do it through books, writing a book, and say, famous book. Or I paint. ...Through works, through good acts, through building this or that, I immortalise myself. ALLAN ANDERSON: This has very pernicious effects within the family, because we must have a son in order to - K: carry on. A : - immortalise the name in time. K: Therefore the family becomes a danger. ...So, look what we have done, sir: the ancient Egyptians immortalised themselves, made their life immortal by thinking, carrying on. And the robbers come, and tear it all to pieces. Tutankhamen is merely a mask now, a golden mask with a mummy, and so on. ...Man has sought immortality through works, through every other way. What is immortality? - Not the book! A : Oh no. K: Not the painting which I have done, not, going to the moon and putting some idiotic flag up there. Not, living a righteous life or an unrighteous life. So, what is immortality? ...The cathedrals are beautifu

What does it mean to see, to listen, and to learn?  I think the three are related: listening, learning and seeing. Do we actually see, or do we see through a screen, darkly? - A screen of our prejudices, of our idiosyncrasies, experiences, our wishes, pleasures, fears, and obviously the images we maintain about the world and about ourselves. ...Screen after screen between us and the object of perception. So it may be that seeing never takes place at all. Now is it possible for the mind not to have these images, conclusions, beliefs, prejudices, fears and just to look? I think this becomes very important because when you see - when you really see - you can't help but act. Do I ever listen? - as a wife, a husband, or a girl or a boy, do I actually hear the other person? Is it that I hear her/him through the image I have built about her or him? Again, through the screen of irritations, annoyance, domination... you know, the dreadful things that come up in a relationship. Do I ever hea

...So there is all this sorrow in the world. And there is also the personal sorrow. And without really understanding it very very deeply, without resolving it, passion won't come out of sorrow. And without passion, how can you see beauty? You can intellectually appreciate a painting, a poem or a statue but you need this great sense of inward bursting of passion, exploding of passion. That in itself creates the sensitivity which can see beauty. It is, I think, rather important to understand sorrow. I think they are related - beauty, passion, sorrow. But man has never stayed with a thing. There are one and a thousand escapes - whiskey, drugs, soulless sex, going off to attend the Mass, and so on, so on. Man has always sought comfort in a belief, in an action, in identification with something greater than himself, and so on, so on. He has never said, 'Look, I must see what this is. I must penetrate it, and not delegate it to someone else. I must go into it, I must face it, I must

व्यक्तिनिष्ठ व वस्तुनिष्ठ अशा विभागणीपलिकडे गेल्यावर सर्वच गोष्टींच्या एकत्वाचा (oneness) आपल्याला बोध होतो - व्यक्तिनिष्ठता व वस्तुनिष्ठता यांचं एकत्व. बाह्य व आंतरिक विश्वाचं एकत्व.   उदाहरणार्थ, ध्वनि म्हणजे काय?  ध्वनि व कोलाहल यांमधे फरक करतो आपण. ध्वनि किंवा स्वर अधिक खरा वाटतो, जवळचा वाटतो. साधनेतून, म्हणजेच आत्म-भानातून येतो तो ध्वनि, स्वर. कोलाहल, गोंगाट हा वस्तुनिष्ठ वाटतो, बाहेरून येतोय असं वाटतं. त्याचा त्रास होतो, त्यामुळे आपण विचलित होतो. परंतु ध्वनि, शब्द, आवाज हा वस्तुनिष्ठ असतो व आत्मनिष्ठदेखील असतो. बौद्ध आकलनानुसार गोंगाट, कोलाहल वा कर्कशता हासुद्धा आपण निर्माण केलेला ध्वनि असतो. "तिथे झाडावर पक्षी गातोय" असं भले आपण म्हणू, मात्र त्याचा स्वर कानी पडल्याक्षणी, त्याच्या अस्तित्वाची जाणीव होताक्षणी आपणच पक्षी होऊन गेलेलो असतो. पक्षी 'इथे', मनात अवतरलेला असतो; मन पक्षी होऊन गात असतं, चिवचिवत असतं.   वाचत बसलेले असताना 'ब्लू जे' पक्ष्याचा आवाज ऐकू येतो. आपण म्हणतो, "हा 'ब्लू जे'चा आवाज...आज जरा विचित्र ओरडतोय नै..." विचार चालू ह

एक होता राजा. बुद्धाला भेटण्याची त्याची इच्छा होती.  बालपणापासून मनावर ठसवण्यात आलेल्या, दरबारात पाळल्या जाणाऱ्या शिष्टाचारांचा परिपाक म्हणून बुद्धाच्या भेटीस जाताना काहीतरी घेऊन जावं - एखादा उपहार, नजराणा - (रित्या हाती जाणं बरं नव्हे) असं त्याला वाटत होतं.    आपली पत्नी बुद्धाला अनेकदा भेटली आहे, हे राजाला ठावूक होतं.  त्या रात्री शयनगृहात बुद्धभेटीचा विषय निघाला. "...मला वाटतं आपल्या संग्रहातील ते अत्यंत दुर्लभ, तेजस्वी रत्न - जे मला प्राणप्रिय आहे; जे डोळा भरून पाहण्याची संधी आजवर फार थोड्या लोकांना लाभलीय - ते रत्न बुद्धाला पेश करावं. यापूर्वीही सम्राटांनी, राजे-रजवाड्यांनी, धनिकांनी बुद्धाला तऱ्हतऱ्हेच्या मौल्यवान वस्तूू भेट म्हणून दिल्या असतील. पण हे रत्न म्हणजे... अवघ्या जगात याच्या तोडीस तोड नसेल. हा नजराणा पाहून बुद्ध प्रसन्न व्हावा, आणि आमची भेट बुद्धाच्या सदैव स्मरणात रहावी अशी माझी इच्छा आहे. तुमचं काय मत?"    राजाची ही राणी स्पष्टवक्त्या, मिष्किल स्वभावाची होती - बुद्धासंबंधी चाललेलं राजेशाही थाटातलं बोलणं ऐकून खुदुखुदु हसत होती. शेवटचं वाक्य ऐकून तर ती मोठ्यान

इसविसनाच्या सहाव्या शतकात बोधिधर्म नावाचा भिक्षु तीन वर्षं खडतर प्रवास करून चीन देशी पहोचला. त्याच्या आगमनाच्या शंभर-दोनशे वर्षांआधीपासून चीनमध्ये बौद्ध धर्म प्रस्थापित होत गेला होता. मात्र बुद्धाची शिकवण आचरणात आणण्याच्या नावाखाली चाललेले प्रकार पाहून बोधिधर्माला आत्यंतिक खेद वाटला. त्यानं ज्या तत्त्वांचा चीन देशात उच्चार केला त्यातून बौद्ध धर्माला नवी शाखा फुटली - चिनी भाषेतील 'चान', जपानीतील 'झेन', कोरिअनमधील 'सॉन' व व्हिएतनामी भाषेतील 'त्छ्यान' ही सारी 'ध्यान' या संस्कृत शब्दाची रूपं.     बोधिधर्माच्या आगमनाची वार्ता कळताच 'सम्राट वू'नं त्याला आपल्या भेटीस बोलावून घेण्याची खटपट चालवली.  दक्षिण चीनमधे ल्यांग घराण्याची सत्ता प्रस्थापित करणाऱ्या सम्राट वू ची त्याकाळी बौद्ध धर्माचा अनुयायी व आश्रयदाता म्हणून मोठी ख्याती होती. धर्माच्या शिकवणीनं प्रभावित झालेल्या वू नं राज्याच्या कायद्यांत अनेक बदल केले. मृत्यूदंडाची शिक्षा रद्द केली गेली. सणासुदीला प्राण्यांचा बळी घालण्यावर बंदी घातली गेली. जागोजागी बौद्ध मंदिरं उभारण्यात आली. बौद्ध मठां

हाकुइन एकाकु - सतराव्या शतकातील झेन गुरु. जपानी झेन बौद्ध परंपरेतील अतिशय प्रभावशाली व्यक्तिंमध्ये त्यांची गणना होते. हाकुइनच्या घराजवळ वाण्याचं दुकान होतं. वाण्याची मुलगी अगदी लावण्यवती म्हणावी अशी. एके दिवशी तिच्या पालकांना आपली अविवाहित मुलगी गरोदर असल्याचं समजलं. घरात कोण हाहाकार माजला! 'कुणी केलं हे? कुणाबरोबर शेण खाल्लंस? नाव सांग त्या हरामखोराचं!' पण पोरगी काहीकेल्या तोंड उघडेना. अखेर घरच्यांचा छळ असह्य होऊन तिनं हाकुइनचं नाव घेतलं.   संतापदग्ध वाणी व त्याची बायको हाकुइनच्या घरी गेले. त्याला घडल्या प्रकाराचा जाब विचारला. "अस्सं?" - इतकंच म्हणाला तो. 'काय निर्लज्ज, नीच माणूस आहे! हा कसला डोंबलाचा गुरु!'    मूल जन्माला आल्यानंतर वाण्याने ते हाकुइनकडे सोडून दिलं. दरम्यानच्या काळात या प्रकरणामुळे हाकुइनची पुष्कळ छी-थू झाली होती - जवळपास सर्व शिष्य सोडून गेलेले, धर्मसंस्थेनं आर्थिक सहाय्य थांबवलेलं. मात्र हाकुइनला या गोष्टींचं शल्य नव्हतं. तो बाळाचा प्रेमाने सांभाळ करू लागला. शेजारीपाजारी व इतरत्र भिक्षा मागून बाळाच्या संगोपनाकरता आवश्यक चीजवस्तूंची तो व्यव

 I sing 'When we two parted', a poem by Lord Byron:  https://www.youtube.com/watch?v=sNN6DVDinZc&lc=Ugy7SgUq2nNYx_KCzlp4AaABAg

“Imusttalktoyouthisway, becauseyoudon’tunderstand - I’mdrawingaline - Iamsorryifithurts, Idon’tliketoblockpeoplefrommylife, youdon’tunderstand - Iwantnomorediscussiononthis. Ithoughtyoupreferstraight-talkbutyoudon’tunderstand...”     Shh shh shh. I adore your broken grammar sweetheart, but let’s admit I gently correct it all in my head. I am no stuffed animal - you can’t keep me. I stroll down the museum at dawn, so shoot me out or let me be. This love is a strange tide, isn’t it? It washes up this side, that side - every side we hide It lifts our spirit high High, high, high, high very high it lifts our spirit, and hurts our pride. Yea, hurts. Let the experts bleed There’s much, too much greed - Toomuch muchmuch muchmuch Ugh. Ah, you know what you want! OK. But who knows what you need? I look for a sign of life A glint of the eye The moon wanes heaving dead shadows A night rolls by - Fuck! That wildcat  kind of turned inside her case just now, did you see? Did you see my wildcat... Wi

Celui qui pense haut à soi doit aller au cimetière. Il y verra que la vie n’est qu’une poigneé de terre.     © Mukta Asnikar   Click here to listen to the musical rendition!   

  असरार =   (ब्रज भाषा) (क्रि.वि.)   निरंतर, लगातार, बराबर (अरबी,उर्दू)  (पु.) १. भेद, राज़, मर्म {'सिर' / 'सिर्र' का बहुवचन} २. भूत, प्रेतात्मा

उन्हात धूळ धुळीवर उन हासलं पाऊल पावलात धुन  धुनेत सोनं -  राउळ सोन्याचं!  गाभ्यात पाऊल वाजलं कोणाचं?   सोनधूळ ही! लपलं पाऊल ओळख सांगते  धुनेची चाहूल. 

बुद्ध, कन्फ्यूशिअस व लाओ-त्सू एकमेकांचे समकालीन. चीनमधील चहापानाच्या दुकानात एकदा तिघांची भेट झाली म्हणे. गप्पाटप्पा सुरु होत्या. दुकानमालकानं ओळखलं तिघांना. त्यांच्या बैठकीपाशी येऊन तो म्हणाला, "आपण आमचे खास पाहुणे. आपणा तिघांना इथं पाहून झालेल्या आनंदाप्रित्यर्थ मी एक खास पेय पेश करतो. ..'जीवनरस' म्हणतो आम्ही याला". हातांतली किटली त्यानं तिघांपुढे तिपाई मेजावर ठेवली.    बुद्धानं सुहास्यवदनाने किटलीवरील कलाकुसर न्याहाळली, व दुकानदारास शांतपणे म्हणाला, "धन्यवाद. परंतु जीवन म्हणजे साक्षात् दुःख. दुःखमुक्ती हे माझ्या शिकवणीचं सार असताना मी हा रस कशाला चाखू!" कन्फ्यूशिअसनं त्या सुरेख किटलीचं झाकण अलगद उघडलं. तो म्हणाला, "एकही थेंब चाखून न पाहता अशी भेट नाकारणं बरोबर नव्हे." त्यानं अगदी थोडं पेय कपात ओतून घोट घेतला. पेय घशाखाली जाताच त्याचा चेहरा कसनुसा झाला. "बुद्धा, खरंय तुझं म्हणणं," कन्फ्यूशिअस म्हणाला, जीवनरस उग्र आहे, कटु आहे. पिऊन जाम हैराण होतो माणूस. यात काही अर्थ नाही".    लाओ-त्सूची पाळी येता त्यानंही किटलीची कारागिरी नीट निर

 नील गेमन लिखित 'बेबीकेक्स' या लघुकथेचं बऱ्याच वर्षांपूर्वी मी केलेलं मराठी भाषांतर.  चित्रे: केटी रिडल  https://drive.google.com/file/d/1dbZhv5JdqoCsdcCPI1UFzPT4eVFMTIRi